Σχολική ετοιμότητα - Μαθησιακές ιδιαιτερότητες ενός παιδιού

Η ανίχνευση των μαθησιακών ιδιαιτεροτήτων ενός παιδιού έχει τεράστια σημασία.
Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του μαθησιακού προβλήματος βοηθάει στην επιτυχή αποκατάσταση και στην αποφυγή των ψυχολογικών προβλημάτων που προκαλεί η καθημερινή αποτυχία και απόρριψη που εισπράττουν αυτά τα παιδιά στο σχολείο και στο σπίτι.
Οι ακόλουθες ενδείξεις μπορούν να μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε τα παιδιά που θα αντιμετωπίσουν μαθησιακές δυσκολίες στη μαθητική τους ζωή:

Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του μαθησιακού προβλήματος βοηθάει στην επιτυχή αποκατάσταση και στην αποφυγή των ψυχολογικών προβλημάτων που προκαλεί η καθημερινή αποτυχία και απόρριψη που εισπράττουν αυτά τα παιδιά στο σχολείο και στο σπίτι.

* Όταν μιλάνε, κάνουν αναγραμματισμούς (πχ λένε Παθαναϊκός αντί για Παναθηναϊκός).
* Μπερδεύουν λέξεις που μοιάζουν ηχητικά (π.χ. γεμίσει/γεννήσει).
* Έχουν περιορισμένο λεξιλόγιο και κάνουν γραμματικά και συντακτικά λάθη. και κάνουν γραμματικά και συντακτικά λάθη.
* Δυσκολεύονται να αποστηθίσουν τραγουδάκια.
* Αδυνατούν να διηγηθούν κάτι που τους συνέβη ή να αφηγηθούν μια ιστορία παραθέτοντας τα γεγονότα στη σωστή χρονική αλληλουχία. Οι προτάσεις τους δεν είναι ολοκληρωμένες νοηματικά.
* Δυσκολεύονται να ονομάσουν αντικείμενα που βρίσκονται στο άμεσο περιβάλλον τους με αποτέλεσμα να κάνουν παύσεις ψάχνοντας να βρουν τη σωστή λέξη καθώς μιλάνε, ή να καταφεύγουν σε χειρονομίες προκειμένου να επικοινωνήσουν με το συνομιλητή τους.
* Δυσκολεύονται ενδεχομένως να σχεδιάσουν ορισμένα σχήματα (πχ ρόμβος).
* Δεν ξέρουν να γράψουν το όνομά τους ή το γράφουν λάθος.
* Συγχέουν γράμματα που μοιάζουν οπτικά (πχ φ/θ, γ/χ).
* Ξεχνούν τις οδηγίες που δίνει η δασκάλα σχετικά με τις ασχολίες τους μέσα στην τάξη ή τι πρέπει να ετοιμάσουν για την επόμενη μέρα.
* Ξεχνούν τα πράγματά τους στο σχολείο.
* Αφαιρούνται και αδυνατούν να μείνουν συγκεντρωμένα σε μια δραστηριότητα.
* Δυσκολεύονται να επαναλάβουν με τη σωστή σειρά τις ημέρες της εβδομάδας και τις εποχές.
* Επίσης δυσκολεύονται στη σωστή χρήση χρονικών επιρρημάτων (π.χ. πριν, τώρα, μετά, χθες, αύριο) και συχνά υστερούν στην κατανόηση χωρικών εννοιών.

Δυστυχώς, η έλλειψη κατανόησης από το άμεσο περιβάλλον του παιδιού, η κριτική και η απόρριψη μπορούν να δυσχεράνουν ακόμη περισσότερο την ήδη φορτισμένη κατάσταση.
Οι γονείς συχνά αφήνουν το χρόνο να κυλήσει γιατί δε γνωρίζουν ότι μπορούν να κάνουν κάτι για την ουσιαστική αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, ενώ παράλληλα ελπίζουν ότι αυτές οι δυσκολίες του παιδιού τους θα εξαφανισθούν –ως δια μαγείας- καθώς αυτό θα μεγαλώνει και θα ωριμάζει.
Ωστόσο, η έγκαιρη παρέμβαση είναι καθοριστική. Η σωστή συναισθηματική και εκπαιδευτική προσέγγιση του παιδιού είναι δυνατόν να αλλάξει αποφασιστικά τη στάση του απέναντι στο σχολείο.

*Το άρθρο υπογράφει η κ. Κυριακή Πουλάκη-Ευταξιοπούλου, Ψυχοπαιδαγωγός

Παιχνίδια... 3.500 ετών

Δεκάδες παιχνίδια από το 1600 π.Χ. μέχρι το 1970 φιλοξενούνται στο Μουσείο Παραδοσιακού Παιχνιδιού.

Στην αυλή του τα παιδιά θα παίξουν με αντικείμενα που ψυχαγωγούσαν προηγούμενες γενιές, ενώ θα μάθουν και να τα κατασκευάζουν.

Μνήμες και παιχνίδια μιας άλλης εποχής -σβούρες, σφεντόνες, σφαιρίδια, κότσια- ξεπηδούν μέσα από το νεότευκτο Μουσείο Ελληνικού Παραδοσιακού Παιχνιδιού, μόλις 6 χιλιόμετρα πριν από το Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης.

«Ψυχή» του Μουσείου είναι ένας 50χρονος εκπαιδευτικός, ο Γιώργος Τσιώνας, δάσκαλος σε σχολείο της Τούμπας, ο οποίος προβληματίστηκε πριν από 7 χρόνια όταν έβλεπε τα παιδιά να κυνηγιούνται στην αυλή του σχολείου, αφού στα διαλείμματα δεν ήξεραν κανένα ομαδικό παιχνίδι να παίξουν.
«Τότε συνέλαβα την ιδέα να μάθω στους μαθητές μου παιχνίδια που παίζαμε εμείς μικροί, στο χωριό μου, το Λιβαδερό Κοζάνης. Αλλωστε, 25 χρόνια ασχολούμαι με την παράδοση και τη λαογραφία, δεν ήταν δύσκολο. Ετσι τους μάζευα στα διαλείμματα και τους έδειχνα πώς παίζονταν τα κότσια, οι σβούρες, οι βόλοι, η χελιδόνα», λέει ο κ. Τσιώνας στο «Εθνος».

Τουλάχιστον 770 παιχνίδια έχει καταγράψει ο 50χρονος εκπαιδευτικός Γ. Τσιώνας. Πολλά από αυτά φιλοξενούνται στην έκθεση λίγο έξω από το Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης, σε τέσσερις θεματικές ενότητες

Στη συνέχεια, αποφάσισε να αντιγράψει τα παλιά εκείνα παιχνίδια και ξεκίνησε από τα προϊστορικά. Από αγγεία και αμφορείς που βρέθηκαν σε αρχαϊκούς οικισμούς, αντέγραψε τους βόλους, σφαιρίδια δηλαδή από πηλό ή γυαλί, αλλά και τα κότσια, που μοιάζουν πολύ με τα σημερινά πεντάβολα.
Ψάχνοντας στις πηγές έφτασε μέχρι τον Ηρόδοτο, ο οποίος αναφέρει πως τα επιτραπέζια παιχνίδια εντοπίζονται για πρώτη φορά στη Λυδία της Μικράς Ασίας, ενώ σε αναπαραστάσεις ο Αχιλλέας και ο Αίας εμφανίζονται να παίζουν ένα είδος σκακιού.

Ο Γ. Τσιώνας υπερηφανεύεται ότι έχει καταγράψει πάνω από 770 παιχνίδια από το 1600 π.Χ. μέχρι το 1970, πολλά από τα οποία φιλοξενούνται στην έκθεση, σε τέσσερις θεματικές ενότητες: α) της αρχαίας ελληνικής και βυζαντινής εποχής, β) της νεότερης Ελλάδας, γ) των λαϊκών πανηγυριών και δ) των παιχνιδιών που προετοίμαζαν τα παιδιά για την ενήλικη ζωή.
«Δούλεψα πολύ όλα αυτά τα χρόνια πάνω στα παιδικά παιχνίδια και σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με πλούσιο φωτογραφικό υλικό για τα παιχνίδια αυτά και την ιστορία τους», λέει, ενώ προσθέτει πως οι επισκέπτες της έκθεσης θα μπορούν σε έναν ειδικό χώρο-εργαστήριο με απλά, ανακυκλώσιμα υλικά να κατασκευάζουν τα δικά τους παιχνίδια και μετά να τα παίρνουν μαζί τους στο σπίτι ή στο σχολείο.

Τα παιχνίδια και το πρόγραμμα
Θεατρικό δρώμενο από ηθοποιούς
Το Μουσείο Ελληνικού Παραδοσιακού Παιχνιδιού, που θα ανοίξει τις πύλες του σε 15-20 ημέρες, δεν θα είναι ένας απλός χώρος ξενάγησης. Στην αυλή θα υπάρχουν όλα τα παλιά παιχνίδια σε φυσικό μέγεθος για να μπορούν τα παιδιά να τα βλέπουν από κοντά και να παίζουν, ενώ στο εσωτερικό θα υπάρχουν δεκάδες παιχνίδια σε προθήκες με αναλυτικά στοιχεία της ιστορίας του καθενός.
Σε μια διπλανή αίθουσα ερασιτέχνες ηθοποιοί από δραματικές σχολές της Θεσσαλονίκης θα συμμετέχουν σε ένα θεατρικό δρώμενο που έχει θέμα τα παιχνίδια, την ανακύκλωση, τον σεβασμό στα άτομα με ειδικές ανάγκες.
Το Μουσείο Ελληνικού Παραδοσιακού Παιχνιδιού θα είναι ανοιχτό καθημερινά για τα σχολεία και τα Σαββατοκύριακα για μεμονωμένες επισκέψεις.
Μαρία Ριτζαλέου