Σελίδες

Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2011

Παιδί: Μουτζούρα ή ζωγραφιά;

 Η ζωγραφική μπορεί να καταγράψει 
κάθε τους εσωτερικό πόνο ή χαρά.
«Μαμά σου αρέσει η ζωγραφιά μου;» ρωτάει η μικρή τετράχρονη Κατερίνα τη μαμά της περιμένοντας με αγωνία την απάντησή της. Η μαμά ρίχνει μια γρήγορη ματιά στη ζωγραφιά της Κατερίνας και απαντάει βιαστικά. Ωραία είναι αλλά μήπως πρέπει να σταματήσεις πια αυτές τις μουτζούρες και να κάνεις μια αληθινή ζωγραφιά;
Η μαμά αγωνιά για τις συνεχείς μουτζούρες της κόρης της και η μικρή Κατερίνα απογοητεύτηκε για άλλη μια φορά γιατί η μαμά «δεν κατάλαβε» ότι ζωγράφισε «το δρόμο για την παιδική χαρά». Οι παιδικές «μουτζούρες» δεν είναι ποτέ κάτι τυχαίο.
Τα πολύ μικρά παιδιά ξεκινούν το ταξίδι τους πάνω στο χαρτί με απλές, μη ελεγχόμενες μουτζούρες αρχικά, δοκιμάζοντας τα χρώματα αλλά και τη δεξιότητα στα χέρια τους. 
Ενθουσιάζονται με το αποτέλεσμα και συνεχίζουν τις γραμμές που σταδιακά αρχίζουν να τις ελέγχουν και να τις βαφτίζουν: «Έφτιαξα ένα δένδρο, ένα δρόμο, τη μαμά μου, το σπίτι μου». Τα παιδιά σ’ αυτήν την ηλικία δεν «αναπαριστούν» αυτά που βλέπουν δεν έχουν εξασκηθεί να το κάνουν άλλωστε, αλλά μόνο τα «συμβολίζουν».
 Η εξέλιξη του παιδικού σχεδίου εξαρτάται από τα πολιτιστικά και πολιτισμικά στοιχεία και ερεθίσματα που δέχεται το παιδί, αλλά και από τη νοητική του ικανότητα να μπορεί να τα δεχθεί.
Έτσι πολύ συχνά, ένα παιδικό σχέδιο μπορεί να οδηγήσει τους ειδικούς και τους ψυχολόγους στην έρευνά τους για το στάδιο της νοητικής κατάστασης ενός παιδιού. 
Επίσης, όταν τα παιδιά δέχονται πιέσεις από το οικογενειακό αλλά και το σχολικό περιβάλλον είτε ζουν έντονες καταστάσεις, αυτό μπορεί να επηρεάσει άμεσα και αρνητικά το σχέδιό τους γιατί η ζωγραφική είναι η καλύτερη έκφραση των συναισθημάτων τους. Τα παιδιά δεν μπορούν εύκολα να εκφράσουν λεκτικά τα συναισθήματά τους. Σπάνια θα ακούσουμε ένα παιδί να λέει: «Είμαι πολύ θυμωμένος (η) γιατί…» ή «Είμαι πολύ χαρούμενος (η) γιατί…». Το βλέπουμε μόνο στις αντιδράσεις τους, στον εκνευρισμό τους, στο γέλιο ή το κλάμα τους. Η ζωγραφική μπορεί να καταγράψει κάθε τους εσωτερικό πόνο ή χαρά.

Δεν απογοητεύουμε ποτέ ένα παιδί γιατί δε «ζωγράφισε σωστά» ή γιατί έβαλε μπλε χρώμα στον ήλιο ή έβαψε πορτοκαλί τα μαλλιά της μαμάς.
Πιθανόν να τα επέλεξε τυχαία, ίσως και να μην είχε άλλα χρώματα εκείνη τη στιγμή. Εμείς οφείλουμε να τα αφήνουμε να εκφράζονται ελεύθερα για να νιώσουν έτσι σιγουριά, ηρεμία και αυτοπεποίθηση. Έτσι δε θα έχουν ποτέ αναστολές όταν θέλουν να «μας πουν κάτι».

της Μαρίας Σπύρου, Νηπιαγωγός

Εγώ, ο σκύλος σου…

Γράφει ο Αλέξανδρος Καπελλάκης

1. Η ζωή μου θα διαρκέσει 10-15 χρόνια. Κάθε αποχωρισμός και εγκατάλειψη με πληγώνει. Παρακαλώ σκέψου το πριν με αποκτήσεις.

2. Δώσε μου χρόνο να καταλάβω τι θέλεις από μένα. Βρες μου ένα δάσκαλο να μου μάθει τη γλώσσα σου.

3. Έχε μου εμπιστοσύνη. Είναι σημαντικό για να γίνω ευτυχισμένος.

4. Μη θυμώνεις μαζί μου και μη με κλείνεις έξω για τιμωρία. Εσύ έχεις τη δουλειά σου, την διασκέδασή σου και τους φίλους σου. Εγώ έχω μόνο εσένα.

5. Μίλα μου μερικές φορές. Ακόμη κι αν δεν καταλαβαίνω τις λέξεις σου, καταλαβαίνω τη φωνή σου.

6. Θυμήσου ότι ποτέ δεν ξεχνώ πώς μου συμπεριφέρεσαι.

7. Παρακαλώ μη με χτυπάς. Εγώ δεν μπορώ να σε χτυπήσω, αλλά μπορώ να δαγκώσω και να μαδήσω πράγματα και σου ορκίζομαι ότι δε θέλω να το κάνω.

8. Πριν μου βάλεις τις φωνές γιατί δε συνεργάζομαι ή τεμπελιάζω ή είμαι «ξεροκέφαλος», αναρωτήσου μήπως κάτι με ενοχλεί. Ίσως να μην τρώω το σωστό φαγητό, να κάνει πολύ ζέστη ή κρύο ή η καρδιά μου να είναι αδύναμη και γερασμένη.

9. Φρόντισέ με όταν γεράσω. Κι εσύ θα γεράσεις κάποια μέρα και θα χρειαστείς αγάπη και φροντίδα.

10. Να είσαι μαζί μου στο τελευταίο δύσκολο ταξίδι. Ποτέ μην πεις «δεν μπορώ να παρακολουθήσω» ή «ας γίνει όταν λείπω». Μείνε δίπλα μου μέχρι τη στερνή μου πνοή. Τα πάντα είναι ευκολότερα για μένα όταν εσύ είσαι δίπλα μου και μου κρατάς το πόδι ή μου χαϊδεύεις το κεφάλι.

Να θυμάσαι, σε αγαπώ!

Υπογραφή

Ο Σκύλος σου

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο http://oskilosmoukiego.blogspot.com. Πρωτότυπος τίτλος: «Οι 10 Σκυλοεντολές»
Σχολείο και Οικογένεια

Παιδί: Παιχνίδια για μέσα στο σπίτι

Έξω βρέχει και έχετε κλειστεί στο σπίτι; Το βλαστάρι σας έχει νευράκια επειδή ο καιρός του χάλασε τη βόλτα στην παιδική χαρά; Λίγο πριν πατήσετε το κουμπί της τηλεόρασης κρατώντας το DVD που θα σας σώσει από τη δύσκολη κατάσταση, δοκιμάστε να κεντρίσετε το ενδιαφέρον του παιδιού σας, παίζοντας μαζί του τα 3 πρωτότυπα παιχνίδια που σας προτείνουμε.

Κρύο-Ζεστό
Αυτό είναι ένα παιχνίδι που μπορείτε να παίξετε εύκολα με ένα παιδάκι μικρής ηλικίας. Ο ένας παίκτης κρύβει ένα αντικείμενο, π.χ. ένα κουκλάκι, σε ένα σημείο του σπιτιού και ο άλλος προσπαθεί να το βρει. Όσο ο παίκτης που ψάχνει είναι μακριά από το αντικείμενο ή ψάχνει σε λάθος μέρος, ο άλλος παίκτης λέει «κρύο». Όταν ο παίκτης που ψάχνει, πλησιάζει προς το αντικείμενο, ο άλλος παίκτης λέει «ζεστό». Με αυτή τη βοήθεια, ακόμα και το μικρούλι σας θα μπορέσει να βρει το αντικείμενο και να χαμογελάσει ως νικητής!

Βρες ποιο ζωάκι είσαι
Παίζεται με 2 άτομα, αλλά και με περισσότερα. Με 2 άτομα: ο καθένας γράφει σε ένα μικρό χαρτάκι κρυφά κάποιο ζώο και το κολλάει με κολλητική ταινία στο μέτωπο του άλλου. Ο καθένας θα πρέπει να βρει ποιό ζώο είναι, δηλαδή ποιό ζώο είναι γραμμένο στο χαρτάκι στο μέτωπό του, κάνοντας ερωτήσεις όπως «Ζω στο νερό;» ή «Έχω τέσσερα πόδια;» που οι απαντήσεις τους θα πρέπει να είναι μόνο «ναι» ή «όχι». Οι ερωτήσεις γίνονται εναλλάξ και όποιος βρει πρώτος ποιό ζώο είναι, κερδίζει. Με 3 ή περισσότερα άτομα: παίζεται όπως παραπάνω, αλλά κάθεστε σε κύκλο και ο καθένας γράφει ένα ζώο στο χαρτάκι και το κολλάει στο άτομο που βρίσκεται στα δεξιά του. Όταν έρθει η ώρα των ερωτήσεων, ο καθένας κάνει την ερώτηση που τον αφορά στο άτομο που βρίσκεται στα αριστερά του. Όποιος βρει ποιό ζώο είναι, κερδίζει και βγαίνει από το παιχνίδι, ενώ οι υπόλοιποι μπορούν να συνεχίσουν μέχρι όλοι να βρουν το ζώο που γράφει το χαρτάκι τους.

Γιατί-Διότι
Αυτό το παιχνίδι θα το παίξετε καλύτερα με μεγαλύτερο παιδί που να μπορεί άνετα να γράφει. Πάρτε ο καθένας από 10 χαρτάκια και ένα μολύβι. Ο ένας θα γράψει διάφορες φράσεις-ερωτήσεις ξεκινώντας με το «Γιατί…;», όπως για παράδειγμα «Γιατί τα μαλλιά σου είναι καστανά;» και ο άλλος θα γράψει διάφορες φράσεις –απαντήσεις ξεκινώντας με το «Διότι…», όπως για παράδειγμα «Διότι σήμερα κάνει κρύο». Ο καθένας, φυσικά, δεν θα γνωρίζει τι γράφει ο άλλος. Διπλώστε τα χαρτάκια αφού τα ετοιμάσετε. Μετά, τραβήξτε ένα χαρτάκι «Γιατί» και ένα χαρτάκι «Διότι» και διαβάστε τα. Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις ίσως δεν βγάζουν νόημα, βγάζουν όμως άφθονο γέλιο!

Καλή διασκέδαση!

Το λογοτεχνικό βιβλίο ως γέφυρα που συνδέει τους γονείς με τα παιδιά τους

Γράφει ο Φρίξος Μιχαηλίδης
(συγγραφέας-εικονογράφος)
Έχει διαπιστωθεί ότι τα παιδικά βιβλία τα κατανοούν περισσότερο οι ενήλικες παρά τα παιδιά κι αυτό βέβαια οφείλεται στην πιο σαφή αντίληψη που έχουν για το τι είναι πραγματικό και τι φανταστικό. Τα παιδιά όμως τα απολαμβάνουν περισσότερο, γιατί δε νιώθουν την ανάγκη να κάνουν, σώνει και καλά, αυτόν το διαχωρισμό. 
Γι’ αυτό και ενθουσιάζονται ή συναρπάζονται μ’ ένα ωραίο βιβλίο, χωρίς να τα ενδιαφέρει αν κινείται στη σφαίρα του πραγματικού ή του φανταστικού ή γυροφέρνει ανάμεσα. Αφήνουν τον εαυτό τους ελεύθερο να κινηθεί μέσα στην ιστορία, χωρίς ενδοιασμούς και τοποθετήσεις ορίων.

Αλήθεια, τι εμποδίζει τους ενήλικες, και κυρίως τους γονείς, να απολαύσουν ένα παιδικό βιβλίο και να διασκεδάσουν μαζί του; Ποιοι λόγοι τους απομακρύνουν από τον υπέροχο κόσμο της παιδικής λογοτεχνίας; Όσο και να προβληματίστηκα, κατέληξα στο συμπέρασμα πως τίποτα και κανένας δεν εμποδίζει πραγματικά έναν ενήλικο να διαβάσει ένα παιδικό βιβλίο. Αντιθέτως, υπάρχουν χίλιοι δυο λόγοι να το πράξει. Ένας από αυτούς είναι η επανάκτηση της παλιάς καλής παιδικής ξεγνοιασιάς που έχουμε όλοι μας ανάγκη.

Όταν κάποιος γίνει γονιός, η ενασχόληση με το παιδικό βιβλίο επιβάλλεται και τα κίνητρα πολλαπλασιάζονται. Η σωστή επιλογή ενός βιβλίου, η φροντίδα για τη διαπαιδαγώγηση, η εκπαίδευση και μόρφωση του παιδιού, η ψυχική του ηρεμία, αρμονία και ισορροπία, η ένταξή του στην κοινωνία και το ευρύτερο περιβάλλον, η ανάπτυξη σωματικών δεξιοτήτων και πνευματικών ικανοτήτων είναι μερικοί από τους λόγους που πρέπει ένας γονιός να ασχοληθεί με το βιβλίο που πρόκειται να πέσει στα χέρια του παιδιού του.

Με αφορμή το βιβλίο
Οι περισσότεροι γονείς μπαίνουν στον κόπο να προμηθεύσουν τα παιδιά τους με κάποια βιβλία, δεν μπαίνουν όμως στη διαδικασία να τα αξιοποιήσουν. Γιατί σίγουρα ένα βιβλίο δεν είναι μόνο για ανάγνωση. Ένα βιβλίο μπορεί να σταθεί αφορμή για πολλές δημιουργικές στιγμές, να γίνει κρίκος επαφής και σύνδεσης μεταξύ γονιών και παιδιών και να κρατήσει ισορροπίες μέσα σε μια οικογένεια.
Ξέρετε πόσες φορές το παιδί απασχολείται με διάφορες σκέψεις και προβληματισμούς κι εμείς οι μεγάλοι δεν έχουμε ιδέα; Πόσα ερωτήματα υπάρχουν αναπάντητα στο μυαλό του και ταράζουν την ψυχή του κι εμείς ούτε που το παίρνουμε χαμπάρι; Πόσα λάθος μηνύματα παίρνει από την ίδια τη ζωή κι αν δε συζητήσουμε μαζί του δε θα το ξέρουμε ποτέ μέχρι να βγουν σε μεταγενέστερο στάδιο στην επιφάνεια;

Όλα αυτά μπορούν να λυθούν απλά με ένα βιβλίο. Ναι. Αν διαθέσουμε το χρόνο να διαβάσουμε παρέα με το παιδί ένα βιβλίο και να το συζητήσουμε, να το αναλύσουμε, να το σχολιάσουμε, τότε και θα μάθουμε τι σκέφτεται το παιδί μας και θα επισημάνουμε τις πιθανές ελλείψεις που μπορεί να έχει, ώστε να το βοηθήσουμε να λύσει οποιουσδήποτε προβληματισμούς και ανησυχίες. 
Και το κυριότερο: θα έχουμε μια καλή εικόνα για την πνευματική και ψυχική υγεία του, κάτι που είναι το μέγιστο καθήκον κάθε γονιού ή κηδεμόνα. Αυτό πολλές φορές δεν το καταφέρνουμε με απευθείας συζήτηση, γιατί τα παιδιά συχνά ντρέπονται ή δεν μπορούν εύκολα να εκφράσουν τους προβληματισμούς τους. Συζητούν όμως άνετα κάτι που τα ενδιαφέρει, με παραλληλισμούς ή ταυτιζόμενα με κάποιον από τους ήρωες του βιβλίου ή με κάποια κατάσταση που μοιάζει με αυτήν που ζουν.

Το θέμα που διαπραγματεύεται ένα βιβλίο, μια παράγραφος, μια πρόταση, μια φράση ή μια εικόνα μπορούν να σταθούν αφορμές για να δημιουργήσουμε ένα σημαντικό βαθμό επικοινωνίας με το παιδί, ώστε να αναπτύσσεται, βελτιώνεται και προοδεύει ως άνθρωπος και να ολοκληρώνεται πνευματικά ως προσωπικότητα, η οποία θα ευδοκιμήσει και θα ανθίσει μέσα στο περιβάλλον που ζει, προσφέροντας οπωσδήποτε θετικά στη κοινωνία.

Για να πραγματοποιηθούν, όμως, και να λειτουργήσουν όλα αυτά, πρέπει την πρωτοβουλία να την πάρουν οι γονείς. Αυτοί θα καθοδηγήσουν τα παιδιά, γιατί αυτά γνωρίζουν μόνο όσα βλέπουν, εκείνα που τους δείχνουμε εμείς οι μεγάλοι. Μας παρακολουθούν από κοντά, μας παρατηρούν κι αναμφισβήτητα μας μιμούνται. Μας αντιγράφουν. Αντιγράφουν όμως μόνο αυτά που βλέπουν γιατί μόνο αυτά ξέρουν.

Ένας τρόπος, λοιπόν, να έρθετε κοντά με τα παιδιά σας, όπως αρμόζει σε μια οικογένεια, είναι να κάνετε εσείς την αρχή. Μαζί με τα παιδιά, χέρι με χέρι, αγκαλιά με ένα βιβλίο, με υπομονή, αγάπη και ενθουσιασμό, όπως ακριβώς κάνατε τότε που τα βοηθούσατε να κάνουν τα πρώτα τους βήματα για να περπατήσουν...

Απόσπασμα από κείμενο που δημοσιεύθηκε στον ιστοχώρο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου. 
Πρωτότυπος τίτλος: 
από sxoleio98