Σελίδες

Κυριακή 18 Απριλίου 2010

«Βαρέθηκα όλους αυτούς που παίζουνε με τα όνειρα μας!»

Γεια σου Τρυποκάρυδε! Είμαι 17, τρίτη λυκείου και όπου να ‘ναι δίνω πανελλήνιες. Αναγκαστικά γιατί αν δεν δώσεις και αν δεν μπεις σε σχολή σου λένε πως είσαι τίποτα. Στο σχολείο οι καθηγητές είναι στον κόσμο τους και έτσι μετά τις ώρες εκεί, αναγκάζομαι να περνάω καθημερινά άλλες 4-5 ώρες στο φροντιστήριο! Το ότι δεν γίνεται μάθημα σε κανένα σχολείο είναι κοινό μυστικό, κοντεύουν οι εξετάσεις και σε κανένα μάθημα αυτοί οι κύριοι δεν έχουνε τελειώσει την ύλη. Και αν δεν είχαμε λεφτά να πάμε φροντιστήριο τι θα γινότανε; Πανηγύρι!
Και για πες μου φίλε μου Τρυποκάρυδε και αν περάσω στη σχολή τι θα κερδίσω; Έχασα ένα χρόνο από τη ζωή μου μέσα στα βιβλία αντί να είμαι με τους φίλους μου και να ΖΩ, και θα χάσω και κάποια χρόνια ακόμη γιατί; Για να καταλήξω τελικά ένας ακόμη άνεργος…
Βαρέθηκα όλους αυτούς που παίζουνε με τα όνειρα μας!

ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ

Πάπας Βενέδικτος: Η Εκκλησία "πληγώθηκε από τις αμαρτίες μας"

Οι πρώτες κουβέντες του πάπα για το σκάνδαλο 
της παιδεραστίας

Με μία γενική αναφορά περί αμαρτίας ο Πάπας Βενέδικτος, που πραγματοποιεί επίσκεψη στη Μάλτα έκανε την πρώτη νύξη για το σκάνδαλο της σεξουαλικής κακοποίησης που ταλανίζει τη ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. 
Η Εκκλησία "πληγώθηκε από τις αμαρτίες μας", δήλωσε ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ενώ ο εκπρόσωπος του Βατικανού χαρακτήρισε τη δήλωση ως αναφορά στο σκάνδαλο της σεξουαλικής κακοποίησης. 
Πάντως ο Βενέδικτος, μιλώντας στους δημοσιογράφους, απέφυγε να πει τη λέξη κακοποίηση.

ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ

Η ακτιβίστρια του Βυζαντίου

Η βυζαντινολόγος της Οξφόρδης Άβεριλ Κάμερον μιλάει αποκλειστικά στο «Βήμα» για την επικαιρότητα της αυτοκρατορίας και εξηγεί γιατί η γνώση του βυζαντινού κόσμου έχει θεμελιώδη σημασία για τη Δύση

- Στην εισαγωγή του βιβλίου σας «Οι Βυζαντινοί» λέτε ότι για τους περισσότερους ιστορικούς το Βυζάντιο σχεδόν δεν υπάρχει. Πού οφείλεται αυτό κατά τη γνώμη σας;
«Θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι το βιβλίο αυτό γράφτηκε πρωτίστως για ένα μη ελληνικό κοινό. Γνωρίζετε ότι τον τελευταίο καιρό συζητείται έντονα το τέλος του αρχαίου κόσμου σε σχέση με τον χαρακτήρα της σημερινής Ευρώπης και με ό,τι συνεπάγεται. Το βιβλίο δεν είναι επομένως μέρος της ορθόδοξης παράδοσης, αλλά δεδομένου ότι ανήκει στη σειρά "Οι λαοί της Ευρώπης" προσπαθεί να συμβάλει στη σφαιρικότερη γνώση μας για την ήπειρό μας, δηλαδή για την παράδοση και τον κόσμο που κληρονομήσαμε, όπως και για το τι σημαίνει για μας».

- Έχει κανείς την εντύπωση πως η ιστορία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας είχε πολύ μικρή επίδραση στον τρόπο με τον οποίον οι ιστορικοί ερμηνεύουν αυτό που λέμε σύγχρονος κόσμος. Σημαίνει άραγε πως εξαιτίας αυτού υπάρχει ένα κενό στη σύγχρονη σκέψη;
«Πιστεύω ότι η ιστορία της χριστιανοσύνης και του Βυζαντίου, όπως και όλης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μεσογείου, έχει θεμελιώδη σημασία για όλους μας. Βλέπουμε άλλωστε τελευταία να εκδίδονται συνεχώς βιβλία που ασχολούνται με την πτώση των αυτοκρατοριών: της ρωμαϊκής, της αμερικανικής κτλ. κτλ. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν μπορεί να μην αποτελεί ουσιαστικό μέρος αυτής της συζήτησης».

- Αυτό μας οδηγεί στην επόμενη ερώτηση.Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε προέκταση της Ρωμαϊκής ή μήπως ήταν κάτι νέο; Η αντίληψη περί πόλεως ήταν ελληνική (όπως και ρωμαϊκή αργότερα).Ωστόσο η αντίληψη περί αυτοκρατορίας προέρχεται από τη Ρώμη. Πώς αυτές οι δύο αντιλήψεις- ή ιδέες,αν προτιμάτε- αλληλεπιδρούν στη βυζαντινή ιστορία;
«Ανεξαρτήτως του πώς ερμηνεύουμε εμείς τα πράγματα, αυτό που έχει σημασία πρωτίστως είναι το τι πίστευαν οι ίδιοι οι Βυζαντινοί, οι οποίοι αντιλαμβάνονταν και αποκαλούσαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους. Θεωρούσαν επομένως ότι ήταν η συνέχεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εμείς τους θεωρούμε περισσότερο Έλληνες εξαιτίας της γλώσσας, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και νωρίτερα η γλώσσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Ανατολή ήταν τα ελληνικά». 
 

Μικρογραφία με θέμα τη Σταύρωση, από το «Ψαλτήριο Χλούντοφ» (9ος αι.)
- Εξαιτίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

«Ακριβώς». - Ας πάμε σε ένα άλλο θέμα. Ποια ήταν η σχέση του Βυζαντίου με τη φεουδαλική Ευρώπη και τα παπικά κράτη;
«Το θέμα είναι τεράστιο. Ας τονίσω μόνο ότι η σχέση του Βυζαντίου ήταν στενότερη με τη Μέση Ανατολή, αφού το ίδιο υπήρξε τμήμα της. Όσον αφορά όμως τη Δυτική Ευρώπη οι σχέσεις του μαζί της ήταν πολύ μεγαλύτερης κλίμακας από όσο πιστεύεται. Με τη Βενετία, με τους λαούς της Αδριατικής, με το Ντουμπρόβνικ και όλες τις παραλιακές πόλεις της περιοχής».

- Με όρους γεωγραφικούς το Βυζάντιο ήταν μέρος της Ευρώπης. Μπορούμε άραγε να πούμε το ίδιο εξετάζοντας με όρους πολιτισμικούς και ιστορικούς;
«Νομίζω πως ναι. Στην τελευταία περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας- αλλά και πολύ νωρίτερα στην Κωνσταντινούπολη υπήρχαν πολλοί από τη λατινική Ευρώπη. Παρά τη σύγκρουση συμφερόντων, ξέρουμε λ.χ. πόσο στενή ήταν η σχέση του Βυζαντίου με τη Βενετία.
Οι Έλληνες λόγιοι που κατέφυγαν εκεί μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης- αλλά και νωρίτερα- δίδαξαν ελληνικά. Ήταν οι πρώτοι ουμανιστές- πριν από την Αναγέννηση. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα ασπάστηκαν τον καθολικισμό. Ήταν άνθρωποι του γραπτού λόγου, των βιβλίων και της μάθησης».

- Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διαιρέθηκε στα δύο.Πέραν των θρησκευτικών λόγων,ποιο ήταν το πολιτικό παιχνίδι που παίχτηκε εκείνη την εποχή; Και πώς αυτό επηρέασε τον δυτικό κόσμο και τη χριστιανοσύνη; «Μιλάμε για το filioque και το σχίσμα. Πρέπει να τονίσουμε ότι οι Βυζαντινοί ως το τέλος αγωνίζονταν να επιτύχουν την επανένωση των Εκκλησιών- και άρα της αυτοκρατορίας. Η διαίρεση, το σχίσμα, υπήρξε καθοριστικό για τα όσα θα συνέβαιναν κατόπιν, που δεν συνέβησαν όμως με τον δραματικό τρόπο με τον οποίο τα αντιλαμβανόμαστε. Η διαίρεση ήδη υπήρχε από τον 6ο αιώνα μ.Χ. Το ζήτημα ποια πλευρά θα επικρατούσε ήταν ανοιχτό από παλιά. Και εξηγεί, θα έλεγα, για ποιον λόγο το filioque έγινε το μεγάλο θέμα, που πρέπει φυσικά να το συνδέσουμε με την απληστία, τη δίψα για εξουσία».

- Ποιες πιστεύετε ότι ήταν οι κρίσιμες διαφορές ανάμεσα στην Ανατολή και στη Δύση όσον αφορά την ερμηνεία της ελληνικής κληρονομιάς και του πολιτισμού;
«Ω, Θεέ μου. Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση... Μολονότι οι Βυζαντινοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους,
η γλώσσα τους ήταν η ελληνική και η παιδεία τους βασιζόταν στα κείμενα της κλασικής Ελλάδας. Και παρ΄ όλο που συχνά απέρριπταν τον Πλάτωνα, τον διάβαζαν συστηματικά. Πολλοί Δυτικοί μετέβαιναν στην Κωνσταντινούπολη για να έλθουν σε επαφή με τον βυζαντινό πολιτισμό. Εδώ χρειάζεται να πούμε ότι ο πολιτισμός της Δύσης για πολύ μεγάλο διάστημα ήταν χαμηλού επιπέδου».

- Τι θα μπορούσε να πει κανείς αν συνέκρινε την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού Έθνους με το Βυζάντιο;
«Και αυτή η ερώτηση είναι δύσκολο να απαντηθεί.
Το μόνο που μπορώ να πω γενικά είναι ότι στην Κωνσταντινούπολη είχαν κατά κάποιον τρόπο αυτή την απίστευτη ιδέα για το ποιοι ήταν, ότι τους όριζε μια κοινή ταυτότητα, ενώ στη Δύση υπήρχαν πολλές διαφορετικές ιδέες, γι΄ αυτό και οι άνθρωποι εκεί έβλεπαν την Κωνσταντινούπολη ως κάτι εξαιρετικό».

- Και ως ένα μεγάλο κομμάτι λείας. «Ακριβώς. Είχαμε πρόσφατα στο Λονδίνο μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση βυζαντινής τέχνης που διήρκεσε πέντε μήνες. Ανάμεσα στους επιμελητές ήταν η Μαρία Βασιλάκη από το Μουσείο Μπενάκη. Η έκθεση είχε τεράστια επιτυχία. Πάρα πολλοί επισκέπτες, πολλά εκθέματα».

- Πώς την υποδέχθηκε το βρετανικό κοινό;
«Έκανε μεγάλη εντύπωση. Ποικιλία και πληθώρα εκθεμάτων. Δυστυχώς η έκθεση δεν συνοδευόταν από τα αναγκαία επεξηγηματικά ιστορικά κείμενα, γι΄ αυτό και στις κριτικές στον Τύπο γράφτηκαν πράγματα του είδους “είναι πάρα πολύ ωραία τα εκθέματα αλλά υπάρχουν πολλά που δεν τα καταλαβαίνουμε”».

- Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια τάση εκ μέρους των ιστορικών να επανεξετάσουν τη σημασία του Βυζαντίου και των επιτευγμάτων του. Πιστεύετε πως αυτό είναι απλώς μια νέα ερμηνευτική προσέγγιση ή σηματοδοτεί ριζοσπαστικές αλλαγές στις ιστορικές σπουδές; «Ριζοσπαστικές αλλαγές... δεν θα το έλεγα. Παλιά είχαμε εκτεταμένες σπουδές όσον αφορά την ιστορία και τον πολιτισμό των Εκκλησιών. Σήμερα έχουμε περισσότερες σπουδές για κοσμικά ζητήματα. Όσον αφορά τις ιστορικές σπουδές παλαιών περιόδων, το κύριο ενδιαφέρον εξακολουθεί να είναι στραμμένο στην αρχαιότητα. Στο τμήμα Ιστορίας της Οξφόρδης, για να σας δώσω ένα παράδειγμα, από τους εξήντα καθηγητές μόνον ένας έχει ως αντικείμενο το Βυζάντιο».

- Επιτρέπετε να ζητήσω τη γνώμη σας για τους βυζαντινολόγους της Νοτιοανατολικής Ευρώπης;

«Είναι πολύ αξιόλογοι».

- Θα μπορούσατε να αναφέρετε μερικούς;
«Δεν θα ήταν πολύ ευγενικό». - Είναι η συνήθης απάντηση σε αυτή την ερώτηση.
«Έχετε, για παράδειγμα, την Αγγελική Λαΐου, που δυστυχώς πέθανε πρόσφατα. Πολύ σημαντική. Ηταν η επιμελήτρια του εξαίρετου τρίτομου έργου. Η οικονομική ιστορία του Βυζαντίου, όπου έκανε θαυμάσια δουλειά. Είναι ακόμη ο Ευάγγελος Χρυσός, ο Οικονομίδης, η Ελένη Αρβελέρ φυσικά και πολλοί άλλοι».

- Σας ευχαριστώ πολύ. «Κι εγώ». 

Η Αβεριλ Κάμερον (γεννημένη το 1940) ανήκει στις σημαντικότερες σύγχρονες ιστορικούς της Μεγάλης Βρετανίας.Καθηγήτρια της Ύστερης Αρχαιότητας και της Βυζαντινής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης πρωτοστατεί στην ανάπτυξη και ανανέωση των βυζαντινών σπουδών διεθνώς και με το έργο της υποστηρίζει πως δεν είναι δυνατόν να κατανοήσουμε τον σημερινό δυτικό κόσμο υποβαθμίζοντας ή αγνοώντας το Βυζάντιο,που υπήρξε προέκταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με θαυμαστά επιτεύγματα στην τέχνη,στην επιστήμη και στην κοινωνική οργάνωση.Το βιβλίο της Οι Βυζαντινοί, που ανήκει στη γνωστή σειρά με τίτλο «Οι λαοί της Ευρώπης», κυκλοφορεί αύριο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Ελληνικές πεταλούδες πωλούνται παράνομα στο Ιnternet Στην Ισπανία αδειοδοτείται ακόμη και η φωτογράφισή τους. Ακόμη και στην Τουρκία οι συλλέκτες πεταλούδων συλλαμβάνονται

Μόνο ελληνικές πεταλούδες δεν είχαμε δει να πωλούνται παράνομα στο Ιnternet. Συμβαίνει πλέον και αυτό. Σπάνια είδη παγιδεύονται και μέσω διαδικτυακών δημοπρασιών 
ή απευθείας πωλήσεων «εμπλουτίζουν» 
τις προθήκες των συλλεκτών ανά τον κόσμο.
Η εντυπωσιακή Ρarnassius apollo (επάνω) είναι η μοναδική πεταλούδα στην Ελλάδα που προστατεύεται από τη σύμβαση CΙΤΕS για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών. Παρ΄ όλα αυτά μέσω Διαδικτύου έχουν παρανόμως πωληθεί το τελευταίο εξάμηνο 62 πεταλούδες του είδους. Ωστόσο και άλλα λεπιδόπτερα που αποτελούν είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος, όπως οι πεταλούδες (από αριστερά κάτω) Lycaena dispar, Ρolygonia c-album και Ρseudochazara orestes, παγιδεύονται συχνά στις απόχες των συλλεκτών-εμπόρων
Ένας Έλληνας μάλιστα- εμφανίζεται στο eΒay με το όνομα «Τhanos 2008» έχει πωλήσει τους τελευταίους 12 μήνες 417 πεταλούδες. Δηλαδή περισσότερες από μία την ημέρα! Αλλά και μέσω γερμανικής ιστοσελίδας πωλούνται εκατοντάδες. 
Οι τιμές των εντυπωσιακών αυτών λεπιδόπτερων ξεκινούν από 5 και φθάνουν τα 120 ευρώ η μία, ανάλογα με τη σπανιότητα του είδους. Το υφιστάμενο καθεστώς προστασίας των πεταλούδων της Ελλάδας αποδεικνύεται ατελέσφορο. 
Ακόμη και όταν χορηγούνται άδειες για τη συλλογή ορισμένων ειδών- συνήθως για επιστημονικούς σκοπούς- κανείς δεν ελέγχει τον αριθμό και τα είδη που τελικά συνελέγησαν. Βεβαίως οι συλλέκτες έμποροι δεν ζητούν ποτέ άδεια συλλογής. 

Όπως καταγγέλλει ο βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών ερευνητής πεταλούδων και συγγραφέας κ. Λάζαρος Παμπέρης , στην προστασία τους μπορεί να συμβάλει μόνο η καθολική απαγόρευση της συλλογής από συλλέκτες- εμπόρους όλων των ειδών, η επιβολή αυστηρών ποινών σε όσους το πράττουν χωρίς άδεια, ο ουσιαστικός έλεγχος στις περιοχές όπου πραγματοποιούνται οι σχετικές δραστηριότητες και η παράλληλη τοποθέτηση πινακίδων για την απαγόρευση συλλογής. 


Oι συλλέκτες συνήθως τις παγιδεύουν με απόχη και τις σκοτώνουν με τα χέρια χωρίς να αλλοιώσουν τα πολύχρωμα φτερά τους. Αλλοι τις βάζουν ζωντανές σε ένα κουτί με ειδικούς κρυστάλλους που βγάζουν θανατηφόρες αναθυμιάσεις. 
«Στην Ελλάδα έρχονται οι ξένοι συλλέκτες και δρουν ανεξέλεγκτα. Σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες υπάρχουν όρια. Στην Ισπανία αδειοδοτείται ακόμη και η φωτογράφισή τους. Ακόμη και στην Τουρκία οι συλλέκτες πεταλούδων συλλαμβάνονται» λέει ο κ. Παμπέρης, ο οποίος πριν από έναν μήνα έστειλε έγγραφη καταγγελία στην Κεντρική Διαχειριστική Αρχή CΙΤΕS του υπουργείου Περιβάλλοντος για την παράνομη συλλογή και εμπορία πεταλούδων. 
Η σύμβαση CΙΤΕS για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών απαγορεύει ρητώς την εμπορία τους. «Αναμένω τη λήψη από το υπουργείο όλων των μέτρων που προβλέπει η νομοθεσία για τα καταγγελλόμενα και ελπίζω στην αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για την ουσιαστικότερη προστασία των πεταλούδων» αναφέρει ο κ. Παμπέρης. Επιστολή έστειλε και το WWF Ελλάς, αλλά προς τους διαχειριστές των ιστοσελίδων όπου γίνεται το διαδικτυακό εμπόριο πεταλούδων, με στόχο να τους ενημερώσει ότι τα είδη που διακινούνται προστατεύονται από το ελληνικό και κοινοτικό δίκαιο.