Σελίδες

Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011

Το ψωμί στη λαϊκή παράδοση

ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ
Μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία για την ιστορία του ψωμιού λέγεται μέχρι σήμερα στην Κάτω Ιταλία, στην περιοχή της Καλαβρίας.

Το ψωμί από τότε θεωρείται δώρο της Παναγίας
«Κάποτε οι γυναίκες έφτιαχναν ψωμί καθημερινά αλλά το ψωμί αυτό δεν ήταν ωραία φουσκωμένο, όπως είναι σήμερα. Μόνο μια γυναίκα η Σίβυλλα έφτιαχνε το καλύτερο ψωμί αλλά φυσικά δεν έλεγε σε κανέναν το μυστικό της. 
Κάποτε η Παναγία, επειδή λυπήθηκε τις άλλες γυναίκες, επισκέφτηκε τη Σίβυλλα στο σπίτι της την ώρα που εκείνη ζύμωνε το ψωμί της ημέρας. 
Προσεκτικά, κατά τη διάρκεια της κουβέντας τους, πήρε ένα μικρό κομμάτι από το ζυμάρι και το έκρυψε ανάμεσα στις πτυχές των ρούχων της. Γρήγορα το πήγε στις άλλες γυναίκες, οι οποίες το χρησιμοποίησαν ως μαγιά και από τότε όλες οι γυναίκες έφτιαχναν ωραία φουσκωμένο ψωμί.
Το ψωμί από τότε θεωρείται δώρο της Παναγίας και κανένας δεν αρνείται προζύμι σε κανέναν, ακόμα και σε κάποιον που δεν  θεωρείται φίλος. Οι γυναίκες έχουν πάντοτε στο σπίτι τους φυλαγμένο λίγο ζυμάρι από το ψωμί της ημέρας για την περίπτωση που κάποιος χτυπήσει την πόρτα τους για να ζητήσει».
Μέχρι και σήμερα στην περιοχή της Καλαβρίας το ψωμί θεωρείται δώρο Θεού και κανένας δεν το αρνείται σε οποίον το ζητήσει και όσες γυναίκες ζυμώνουν κρατούν πάντοτε ένα κομμάτι από τη ζύμη σε ανάμνηση της δωρεάς αυτής.

Προτιμούμε λευκό ή μαύρο ψωμί για τα παιδιά;

Τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των δύο ειδών

Στα περισσότερα παιδιά ηλικίας 3-6 ετών αρέσει το ψωμί και συνεπώς οι γονείς το χρησιμοποιούν στο πρωινό, στο κολατσιό τους ή και σαν συνοδευτικό με τα κυρίως γεύματα.
Τα λευκά ψωμιά περιέχουν
μεγαλύτερες ποσότητες ασβεστίου
Η κατανάλωση ψωμιού ενδείκνυται σε αυτές τις ηλικίες, καθώς σύμφωνα με τις συστάσεις τα παιδιά χρειάζονται 6 μερίδες την ημέρα προϊόντων δημητριακών. Το εύλογο ερώτημα που γεννάται είναι αν θα πρέπει οι γονείς να προτιμούν το λευκό ή το ψωμί σίκαλης (ή ολικής αλέσεως) για τα παιδιά τους.

Το ψωμί σικάλεως και ολικής αλέσεως είναι
πολύ πλουσιότερο σε φυτικές ίνες
Μελετώντας τη θρεπτική αξία των 2 διαφορετικών ειδών ψωμιού, παρατηρούμε ότι σε περιεκτικότητα σε κάποια θρεπτικά συστατικά οι διαφορές είναι μικρές:
  • Θερμίδες: 40-70 kcal/ φέτα
  • Ολικό λίπος: 0,5-1 g/ φέτα
  • Χοληστερόλη: 0 mg/ φέτα
  • Νάτριο: 90-130 g/ φέτα
  • Πρωτεΐνη: 1,5-3 g/ φέτα
Μεγάλες διαφορές παρατηρούνται στην περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και ασβέστιο, με το μαύρο ψωμί να υπερτερεί. Επιπλέον, το μαύρο ψωμί είναι πιο πλούσιο σε βιταμίνη B6, βιταμίνη Ε, μαγνήσιο, φυλικό οξύ, χαλκό, σίδηρο και ψευδάργυρο.
Το ψωμί σικάλεως και ολικής αλέσεως είναι πολύ πλουσιότερο σε φυτικές ίνες και αυτό αποτελεί τη σημαντικότερη διαφορά με το λευκό ψωμί. Η δίαιτα υψηλή σε φυτικές ίνες συστήνεται για όλα τα παιδιά αυτής της ηλικίας και ειδικά για τα παιδιά που παρουσιάζουν προβλήματα με δυσκοιλιότητα.
Από την άλλη πλευρά, τα λευκά ψωμιά περιέχουν μεγαλύτερες ποσότητες ασβεστίου, απαραίτητες για την υγιή ανάπτυξη των οστών των παιδιών. Σε περιπτώσεις παιδιών που δεν καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες γαλακτοκομικών, το ψωμί είναι μια καλή εναλλακτική πηγή ασβεστίου με σχετικά υψηλή βιοθιαθεσιμότητα.
Όπως γίνεται αντιληπτό και τα 2 είδη ψωμιού φέρουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και η απόφαση για το τι είδος ψωμιού πρέπει να καταναλώνουν τα παιδιά ηλικίας 3-6 ετών είναι δύσκολη.
Πολύ σημαντικό είναι οι γονείς να είναι εξοικειωμένοι με τη σήμανση τροφίμων, έτσι ώστε να μπορούν να εντοπίσουν το ψωμί που περιέχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε δυο πολύ βασικά συστατικά για τη διατροφή των παιδιών: τις φυτικές ίνες και το αβέστιο. Πρέπει ωστόσο το ψωμί που θα πληρεί την προϋπόθεση αυτή να είναι εύληπτο και εύγεστο.
Συμπερασματικά, ένα ψωμί σικάλεως ή ολικής αλέσεως που είναι εμπλουτισμένο σε ασβέστιο και έχει καλή γεύση αποτελεί την ιδανική επιλογή.
Συνεπώς, η εκπαίδευση στην ανάγνωση και σωστή κατανόηση της σήμανσης τροφίμων είναι απαραίτητη για τους γονείς. Προσοχή πρέπει να δίνεται στο γεγονός οτι κάποιες εταιρίες ορίζουν σαν μερίδα τις δυο φέτες ψωμί, ενώ κάποιες άλλες τη μια φέτα ψωμί.

ΠΗΓΗ: WWW.iatronet.gr

Χυμοί ή φρέσκα φρούτα: Τι να προτιμήσουμε

Πολλές φορές εμείς οι διαιτολόγοι έχουμε έρθει αντιμέτωποι στα πλαίσια της διατροφικής εκπαίδευσης που παρέχουμε με την εξής ερώτηση: Μπορώ να πίνω χυμούς αντί να τρώω τα φρούτα, αφού δεν μου αρέσουν καθόλου και βαριέμαι να τα καθαρίζω; 
Οι χυμοί περιέχουν περισσότερες θερμίδες,
λιγότερες φυτικές ίνες και περισσότερα
απλά σάκχαρα από τα φρούτα.
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι αρκετά πολύπλοκη, διότι σίγουρα αν κάποιο άτομο απεχθάνεται όλα τα είδη φρούτων τότε οπωσδήποτε θα πρέπει να πίνει 1 ποτήρι χυμό χωρίς ζάχαρη την ημέρα, ωστόσο καλό θα ήταν να τονίσουμε ότι η θρεπτική αξία των φρούτων είναι σαφώς μεγαλύτερη από αυτή των χυμών. 
Οι χυμοί χωρίζονται σε 2 υποκατηγορίες: 
Τους συμπυκνωμένους και τους απλούς. Οι συμπυκνωμένοι φυσικοί χυμοί έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε φρούτα, καθώς προέρχονται από τη συμπύκνωση των φυσικών χυμών.

Οι απλοί χυμοί προέρχονται από την πολτοποίηση φρούτων και την προσθήκη γλυκαντικών ουσιών ή ζάχαρης. 
Τέλος υπάρχει και ο φυσικός χυμός που περιλαμβάνει μόνο την προσθήκη των φρούτων, χωρίς κάποια επιπρόσθετη επεξεργασία. Οι χυμοί αρχικά μπορεί να περιέχουν ζάχαρη ή γλυκαντικές ουσίες, κάτι που δεν περιέχουν τα φρούτα. Καλό θα ήταν να επιλέγετε χυμούς με μικρή διάρκεια ζωής χωρίς περιεκτικότητα σε ζάχαρη και γλυκαντικά και για να μπορέσετε να το διακρίνετε πρέπει πάντα να κοιτάζετε τα αναγραφόμενα συστατικά στη συσκευασία του προϊόντος. 
Η περιεκτικότητα των φρούτων σε φυτικές ίνες είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με αυτή των χυμών. 
Ιδιαιτέρως το περίβλημα (η φλούδα) των φρούτων είναι εξαιρετικά πλούσια σε φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες έχουν ιδιαίτερα θετική επίδραση στην εντερική λειτουργία, επιταχύνουν τον κορεσμό και οδηγούν στην αποβολή ενός μέρους της κακής χοληστερίνης. Επιπροσθέτως, οι φυτικές ίνες επιβραδύνουν τη διαδικασία της πέψης, άρα μας κρατούν περισσότερη ώρα σε κορεσμό. Επιπροσθέτως, οι χυμοί είναι πιο πλούσιοι σε απλά σάκχαρα από τα φρούτα, γεγονός το οποίο τους κάνει πιο εύπεπτους. Επιπλέον, λόγω των απλών σακχάρων που περιέχουν, οι χυμοί ανεβάζουν πιο γρήγορα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, συγκριτικά με τα φρούτα. Γι’ αυτό και άτομα που πάσχουν από διαβήτη για την καλύτερη ρύθμιση της ινσουλίνης τους θα ήταν προτιμότερο να επιλέγουν φρέσκα φρούτα αντί για χυμός.
Τέλος, ένα ποτήρι χυμός έχει διπλάσιες ή τριπλάσιες θερμίδες από ένα φρούτο, αφού για να γεμίσει ένα ποτήρι χρειάζεται να στυφτούν τουλάχιστον 3 φρούτα. Αν το κάθε φρούτο έχει 60 θερμίδες, τότε το σύνολο των θερμίδων του χυμού θα είναι 180 θερμίδες. Ωστόσο οι συμπυκνωμένοι χυμοί περιέχουν και νερό, οπότε αντιστοιχούν λιγότερα από 2 φρούτα σε ένα ποτήρι.
Συμπερασματικά, οι χυμοί περιέχουν περισσότερες θερμίδες, λιγότερες φυτικές ίνες και περισσότερα απλά σάκχαρα από τα φρούτα. Σίγουρα από την πλήρη αποχή είναι προτιμότερη η κατανάλωση χυμού, ωστόσο καλό θα ήταν η πρώτη μας επιλογή να είναι τα φρέσκα φρούτα.

Γράφει: Γιαννιτσοπούλου Kάλλια, Kλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος