Η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού

Χρόνια Πολλά στα χαμομηλάκια που γιορτάζουν σήμερα 😊

Χρόνια Πολλά Σταύρο και Σταυρούλα 😊

• 326 - Η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, Ελένη, ανακαλύπτει στην Ιερουσαλήμ τον Τίμιο Σταυρό.
• 628 - Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ηράκλειος εισέρχεται θριαμβευτικά στην Κωνσταντινούπολη, αφού έχει κατατροπώσει τους Πέρσες και ανακτήσει τον Τίμιο Σταυρό.

«Σταυρός Αγγέλων η δόξα και των δαιμόνων το τραύμα»

Με το Σταυρό στο χέρι δεν πας μπροστά.
Πας Ψηλά!!

Το ιερότερο σύμβολο του χριστιανισμού είναι ο Τίμιος Σταυρός· η σημαία και το λάβαρο της Εκκλησίας.
Μια φορά ήταν όργανο θανατικής εκτελέσεως των κακούργων και των ατίμων, ξύλο καταισχύνης και κατάρας.
Από τότε όμως που επάνω σ' αυτόν πέθανε ο αναμάρτητος Σωτήρας του κόσμου, ο Σταυρός έγινε «τίμιον ξύλον».
Από τότε το σχήμα του χαράσσεται πάνω στους τάφους των χριστιανών στις κατακόμβες και μετά τους διωγμούς στολίζει τα στέμματα των χριστιανών βασιλέων, υψώνεται επάνω στις εκκλησίες και παντού είναι το φυλακτό και το στολίδι των χριστιανών.
Γι' αυτό σήμερα, που γιορτάζουμε την εύρεση του Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα από την Αγία Ελένη και την Ύψωσή του από τον άμβωνα της Εκκλησίας, για να τον δει ο κόσμος, γι' αυτό λοιπόν σήμερα ψάλλει η Εκκλησία·

«Σταυρός ο φύλαξ πάσης της οικουμένης

Σταυρός η ωραιότης της Εκκλησίας...»

«Ελλάδα συγγνώμη...»

Γράφει η ΜΑΡΙΝΑ ΜΑΝΗ

Πριν από λίγες ημέρες, μια τετραμελής οικογένεια μετανάστευσε σε μια μικρή πόλη του Καναδά. Το επέβαλε η πολύμηνη ανεργία (κατόπιν «λουκέτου») του 48χρονου πατέρα και η «πόρτα» που έτρωγε σε κάθε προσπάθεια εξεύρεσης δουλειάς με αξιοπρεπή μισθό και, κυρίως, με ασφάλιση.

Αυτή που ζορίστηκε περισσότερο από την απόφαση ήταν η 16χρονη μικρή της οικογένειας – άντε να την ξεριζώσεις από τους φίλους, το σχολείο, τον εφηβικό κόσμο που είχε χτίσει. Το κλάμα της ήταν καθημερινό τους τελευταίους μήνες κι έγινε γοερό καθ’ οδόν προς το αεροδρόμιο.

Οι πρώτες δύο ημέρες αποδείχθηκαν καθοριστικές. Αρχικά, πήγε με τους γονείς της στο τοπικό (δημόσιο) high school για την εγγραφή στην, ας πούμε, Β’ Λυκείου. Είδε ένα κτήριο χαμένο στα δέντρα, με τεράστιους χώρους μάθησης, άθλησης, ανάπαυλας («έχει βιβλιοθήκη και τα εργαστήρια πιάνουν ολόκληρο όροφο»). Παρέλαβε το πρόγραμμα σπουδών με το βασικό κορμό των πέντε μαθημάτων, με δυνατότητα επιλογών για τα υπόλοιπα («ακόμη και για τη γυμναστική, και διάλεξα.. γιόγκα») και με σχολικό σύμβουλο «από δίπλα», για να ακολουθήσει την κατεύθυνση που της ταιριάζει. Την επόμενη τους περίμενε το ραντεβού στο τοπικό (Δημόσιο) νοσοκομείο για την απόκτηση προσωπικού αριθμού ασθενούς. «Είναι πιο μεγάλο και πιο καθαρό κι από το καλύτερο δικό μας (σ.σ.: ελληνικό) ιδιωτικό νοσοκομείο, δεν έχει ράντζα και σε εξυπηρετούν αμέσως»..

Αυτές ήταν οι πρώτες εντυπώσεις. Προτού καλά καλά ανοίξουν τις βαλίτσες. Προτού ανταλλάξουν τις πρώτες κουβέντες με τους εκεί συγγενείς που τους έπεισαν να ακολουθήσουν το δρόμο που πήραν και οι ίδιοι πριν από 60 χρόνια. Εκείνοι έφυγαν «από την Ελλάδα του 1950». Οι καινούργιοι μετανάστες άφησαν «την Ελλάδα του 2010». Εξήντα χρόνια κομμάτια, σαν να λέμε…

Δεν ξέρω πως θα εξελιχθούν τα πράγματα –εάν θα προσαρμοστούν, εάν θα τα καταφέρουν. Ξέρω ότι τα αποτελέσματα των πρώτων συγκρίσεων ήταν γροθιά στο ελληνικό στομάχι. 
Κάτι μου λέει ότι η 16άρα έφηβη δεν θα πετάξει τη σκούφια της εάν της πουν τώρα να επιστρέψει στα πάτρια. Ότι σύντομα θα πάψει να (μας) τραγουδά τη λυπημένη μπαλάντα «στην πατρίδα φιλιά, θα βρεθούμε ξανά, όταν όλοι θα έχουν αλλάξει». Κι ότι αντ’ αυτής, θα ραπάρει με τη σκληράδα που έχουν οι νέοι «Ελλάδα, συγγνώμη, αν θες ν’ αλλάξεις γνώμη, πάψε να με παιδεύεις και να με κοροϊδεύεις».
Με αφιέρωση σε όσους πολιτικούς και αρμόδιους μας έφτασαν εδώ…
Πηγή

Αναρτήθηκε από Himaira 

Ναρκισσισμός: Παιδιά – διασημότητες στο βασίλειο των media Celebrity narcissism: A bad reflection for kids

Βασιλική Χ. Λάππα - Κλινική ψυχολόγος

(έκθεση ιδεών)

Η πλειοψηφία των γονέων και ειδικότερα των νέων (στο ρόλο και όχι στην ηλικία!) είναι πάρα πολύ περήφανοι για τα βλαστάρια ή για τα μπουμπούκια τους. Το παιδί τους έχει πάντα κάποια χαρακτηριστικά που το κάνουν να διαφέρει από όλα τα υπόλοιπα, που το κάνει άξιο θαυμασμού, μέχρι και αντικείμενο ζήλιας στα μάτια των άλλων. 

 Όπως λέει και ο λαός μας, σε διάφορες παραλλαγές «και για την κουκουβάγια το παιδί της είναι το ομορφότερο στον κόσμο όλο». 

Celebrity narcissism: A bad reflection for kids

Είναι απόλυτα φυσιολογικό φαινόμενο, ειδικά τα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού, να υπάρχει αυτός ο θαυμασμός. Εξάλλου είναι απαραίτητος στη διαμόρφωση και την ωρίμανση της ψυχολογικής υπόστασης του παιδιού, όπως η αγάπη και η φροντίδα. Για να το εξηγήσουμε καλύτερα και απλούστερα αυτό, ας αφεθούμε σε μια εικόνα.

Όπως το παιδί από την ένωση δυο κυττάρων φτάνει και γίνεται ολόκληρος άνθρωπος στη διάρκεια του χρόνου και με τις κατάλληλες συνθήκες, έτσι γίνεται και στον ψυχισμό του, τηρουμένων των αναλογιών. Μπορούμε να φανταστούμε ότι μέσα σε κάθε πλάσμα που έρχεται στον κόσμο υπάρχουν ήδη σπόροι ή (σωστότερα κατά τη βοτανική) βολβοί ενός νάρκισσου. Οι σπόροι βρίσκονται εκεί από την εποχή της κύησης και ανάλογα με την «γονιμότητα του εδάφους» δηλαδή με τα αισθήματα, τις φιλοδοξίες και τις προσμονές που έχουν οι γονείς για το παιδί τους, στεριώνουν κι αναπτύσσονται.

Μετά τη γέννηση του παιδιού, το «πότισμα» του μικρού νάρκισσου γίνεται από το άμεσο του περιβάλλον και κατά κύριο λόγο από τους γονείς του. Το μικρό παιδί λαμβάνοντας τις πρώτες φροντίδες και τα πρώτα χάδια, ακούει και τα πρώτα καλά λόγια για την χαρά που προκάλεσε ο ερχομός του στον κόσμο, για το πόσο όμορφο- καλό- έξυπνο- γλυκό και γενικά τέλειο είναι στα μάτια των δικών του και για την ευτυχία και τις ελπίδες που δίνει η ύπαρξη του. Έτσι το μικρό λουλούδι αρχίζει σιγά – σιγά να μεγαλώνει.

Βέβαια, από ένα σημείο και μετά το παιδί αρχίζει να νοιώθει ένα μέρος ευθύνης, θέλοντας να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των γονιών του. Με αυτόν τον τρόπο θα προσπαθήσει αρχικά να κρατήσει το σταθερό «πότισμα» αγάπης, φροντίδας κι ενδιαφέροντος. Έτσι, η ανάπτυξη του κινείται αρχικά στην κατεύθυνση που υποδεικνύουν οι ελπίδες που τρέφει για αυτό το άμεσο του περιβάλλον. Αργότερα θα εμπλακούν περισσότεροι παράγοντες στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της «ταυτότητας» του κάθε παιδιού και μελλοντικού ενήλικα.

Ας παραμείνουμε όμως στην παιδική ηλικία. Η προσπάθεια στον τομέα του μικρού νάρκισσου είναι να έχει γερές και σταθερές ρίζες έτσι ώστε να μπορεί να μεγαλώσει, μέσα σε φυσιολογικά πάντα πλαίσια. Αν το λουλούδι δεν έχει αρκετή τροφή και ήλιο θα μαραζώσει και θα έχουμε έναν ενήλικα χωρίς αυτοπεποίθηση, με μικρά ή μεγάλα προβλήματα στην εξέλιξη του. Αν πάλι τρέφεται υπερβολικά, δύο τα τινά: ή θα γείρει και θα σπάσει εξαιτίας του βάρους του και της έλλειψης χώρου ή θα «σπάσει» τα όρια του και θα ξεφύγει από το μέρος από το οποίο θα έπρεπε να βρίσκεται, καταλαμβάνοντας όλο και περισσότερο χώρο.  

Οι ενήλικες που έχουν τέτοιους «νάρκισσους» έχουν προβλήματα με τον εαυτό τους, συχνά μετατρέπονται οι ίδιοι στο ζωντανό Νάρκισσο του μύθου που ασχολείται μόνο με τον εαυτό του.

Δεν μας απασχολεί εδώ να βάλουμε ετικέτες σε τύπους ανθρώπων όμως. Εκείνο που είναι σημαντικό οι γονείς να καταλάβουν είναι ότι οι μικροί νάρκισσοι που βρίσκονται μέσα στα παιδιά τους πρέπει να υπάρχουν και να μεγαλώσουν, αλλά πάντα με σεβασμό στα όρια. Οι γονείς είναι εκείνοι που πρώτοι που φροντίζουν το «λουλούδι» τους. Μαθαίνουν έτσι παράλληλα στα παιδιά τους τον τρόπο με τον οποίο παρέχονται η προσοχή και την φροντίδα που χρειάζονται. Οι ίδιοι είναι όμως που με τον τρόπο τους επιβάλλουν πρώτοι τα όρια στις διαστάσεις που ο νάρκισσος μπορεί να πάρει, περιορίζοντας κάποιες δραστηριότητες ή απαγορεύοντας κάποιες συμπεριφορές που στη σκέψη των παιδιών απέφεραν – τουλάχιστον – προσοχή.

Η επιλογή του φυτού δεν είναι βέβαια τυχαία. Αναφέρεται στον όρο του ναρκισσισμού που πολλοί γνωρίζουν και χρησιμοποιούν σωστά ή λαθεμένα. Βασισμένος στη μυθολογία και συγκεκριμένα στον Νάρκισσο, ο οποίος πνίγηκε θαυμάζοντας υπερβολικά το πορτραίτο του στον αντικατοπτρισμό του νερού, ο όρος εννοεί το απαραίτητο στοιχείο της προσωπικότητας του καθενός που αποφέρει αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση και συμβάλλει στην αυτογνωσία. Δεν εμπεριέχει το στοιχείο της υπερβολής του μύθου. Είναι απαραίτητος και ιδιαίτερα σημαντικός στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης του ανθρώπου.

Τι συμβαίνει όμως όταν οι γονείς θέλουν να μοιραστούν με το ευρύ κοινό τον θαυμασμό που τρέφουν για τα παιδιά τους;  

Τι μπορεί να συμβεί όταν θεωρούν (δικαιολογημένα ή όχι) ότι το παιδί τους έχει κάποιο συγκεκριμένο ταλέντο και θέλουν να το προωθήσουν και να το βοηθήσουν να εξελιχθεί, να τελειοποιηθεί και να γίνει γνωστό; Ή πάλι αν το παιδί έχει τόσο ισχυρή προσωπικότητα και απαιτεί από τους γονείς του την βοήθεια και την συμπαράσταση στη δημοσιοποίηση του χαρίσματος που θεωρεί ότι φέρει; Και αν πάλι συμβούν όλα αυτά, μπορεί το κύριο εισόδημα μιας οικογένειας να προέρχεται από την εργασιακή σχέση ενός μικρού παιδιού, διαχειριστές του οποίου είναι οι γονείς του;

Ένα παιδί που εκτίθεται στα φώτα της δημοσιότητας με τη θέλησή του γίνεται αντικείμενο θαυμασμού και σε κάποιες περιπτώσεις αντικείμενο ζήλιας και φθόνου. 

Μπορεί το παιδί να θεωρεί ότι ο θαυμασμός είναι δεδομένος και οριακά υποχρεωτικός. Ο νάρκισσος μέσα του μεγαλώνει υπερβολικά και οι σχέσεις του με τους υπόλοιπους, οικείους και μη, διαταράσσονται. Το παιδί μπορεί να φτάσει να θεωρήσει τον εαυτό του όχι απλά διαφορετικό, γιατί αυτό ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά ανώτερο από τους υπόλοιπους.  

Επίσης μπορεί να προκληθεί σύγχυση στα συναισθήματα του και να διαφοροποιηθεί τόσο ο ψυχισμός του όσο και οι ισορροπίες που προϋπήρχαν.

Είναι πιθανό ότι αυτές οι διαταραχές θα εκφρασθούν με την εμφάνιση αυτού που οι ειδικοί ονομάζουν σύμπτωμα, ειδικά όταν οι επιθυμίες του δεν πραγματοποιούνται. Είναι βέβαια αναμενόμενο να εμφανιστεί κάποιο σύμπτωμα από τη στιγμή που το παιδί δεν καταλαβαίνει πως και γιατί οι απαιτήσεις του και οι επιθυμίες του δεν ικανοποιούνται. Ο ρόλος του γονιού ή του κηδεμόνα γενικότερα είναι να προσπαθήσει να προλάβει την εμφάνιση του προβλήματος, χωρίς δυστυχώς να είναι πάντα αυτό εφικτό. Αλλιώς πρέπει να φροντίσει έτσι ώστε το παιδί να κατανοήσει το συντομότερο δυνατό ότι αν θέλει να εκτεθεί στα φώτα της δημοσιότητας θα πρέπει να υποστεί συνέπειες. Το πιο σημαντικό είναι όμως να ξέρει ότι θα έχει δυνατούς συμμάχους δίπλα του να το προστατεύουν και να του εξηγούν απλούστερα τα πράγματα.

Ένα παιδί μπορεί να φτάσει να απαιτήσει από τους γονείς του να προωθήσουν ένα ταλέντο του σε ευρύτερο κοινό από την οικογένεια ή τον άμεσο περίγυρο. Η απαίτηση αυτή μπορεί να μας πει πολλά για τη σχέση που έχει το συγκεκριμένο παιδί με τους γονείς του και πιο συγκεκριμένα για τα όρια που έχουν τοποθετηθεί στις μεταξύ τους σχέσεις. Από τη στιγμή που οι ρόλοι έχουμε και αποκτούμε από τη φύση μας είναι σεβαστοί από όλα τα μέλη της οικογένειας και καλά διαχωρισμένοι, ένα παιδί θα απαιτήσει μόνο κάτι που θα μπορεί να αιτιολογήσει και να εξηγήσει, ξέροντας ότι είναι για το καλό και αναγνωρίζοντας τους κινδύνους που το εγχείρημα του μπορεί να εμπεριέχει. Όλα αυτά επιτυγχάνονται με σωστή επικοινωνία ανάμεσα στις δυο γενιές της οικογένειας και με τη σωστή μετάδοση γνώσεων στο μέτρο του δυνατού από τους έμπειρους της ζωής προς τους πιο αθώους.

Τα πράγματα βέβαια αλλάζουν όταν το παιδί ακολουθεί την συνειδητή ή ασυνείδητη επιθυμία των γονιών να κάνει αυτό που εκείνοι δεν μπόρεσαν να κάνουν για πολλούς και διάφορους λόγους. Οι γονείς πρέπει έγκαιρα να δούνε και να αντιληφθούν ότι το παιδί τους δεν μοιράζεται αναγκαστικά τα ίδια όνειρα, δεν έχει τις ίδιες επιθυμίες και δεν τρέφει τις ίδιες φιλοδοξίες με αυτούς οπότε δεν είναι υποχρεωμένο να εκπληρώσει τα δικά τους «απωθημένα» και όχι πεπραγμένα. Είναι στο χέρι των γονιών να καταλάβουν ότι το παιδί τους κάνει κάτι για να τους ευχαριστήσει και να κρατάει το ενδιαφέρον τους αμείωτο ενώ το ίδιο απολαμβάνει μόνο την έγκριση και την προσοχή τους, εξασφαλίζει απλά τα απαραίτητα για το νάρκισσο μέσα του δηλαδή, και να μην το κρατάνε δέσμιο των δικών τους επιθυμιών, αλλά να το βοηθήσουν να εκφράσει τις δικές του και να το στηρίξουν στην πραγματοποίηση τους.

Όταν το παιδί έχει ένα ταλέντο, μια κλίση, μπορούμε να το συμβάλλουμε έτσι ώστε το ταλέντο να εξελιχθεί παράλληλα με το παιδί. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα έπρεπε να βιάσουμε την ανάπτυξη του παιδιού στο επαγγελματικό επίπεδο που πιθανόν να απαιτεί η πραγματοποίηση του ονείρου του. 

Πρέπει ως μεγαλύτεροι και σοφότεροι να προστατεύσουμε στο μέγιστο δυνατό την ιδιότητα του παιδιού, το αναφαίρετο δικαίωμα του να είναι παιδί και να μεγαλώσει με το ρυθμό του. Όλοι μπορεί να μην γνωρίζουμε ότι όλες οι χάρτες δικαιωμάτων παγκόσμιων οργανισμών προσπαθούν να προστατεύσουν τα παιδιά και να τους παρέχουν το δικαίωμα να είναι παιδιά, μακριά από κάθε μορφής εκμετάλλευση και εμπόδιο της προσωπικής τους εξέλιξης. Όλοι μας όμως βιαζόμαστε να κρίνουμε γονείς ή κράτη όπου παιδιά δουλεύουν από πολύ μικρή ηλικία για βιοποριστικούς καθαρά λόγους ή γίνονται θύματα εκμετάλλευσης των ενηλίκων, θεωρώντας ότι απέχουν παρασάγγας από τη δική μας καθημερινότητα.

Δεν είναι όμως τόσο μακριά αυτές οι πραγματικότητες, ειδικά αν πρόκειται για παιδιά των οποίων η επαγγελματική πια ειδικότητα και ιδιότητα αποφέρει σημαντικά έσοδα στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Κι εκεί ένας γονέας αποκτά συνήθως τον ρόλο του μάνατζερ του παιδιού του, ο οποίος προστατεύει μεν και γίνεται ο μεσάζοντας αλλά προωθεί παράλληλα και διαπραγματεύεται το αντίκρισμα των επιδόσεων του παιδιού του. 

Δεν μπορεί παρά να διαμορφωθεί αντίστοιχα η μεταξύ τους σχέση και να διαμορφώσει με τη σειρά της αντίστοιχα τον ψυχισμό το μελλοντικού ενήλικα και τη στάση του απέναντι στα δικά του παιδιά, αφού ένα παιδί δεν μπορεί να κάνει τις πολύπλοκες διεργασίες που χρειάζεται για να κατανοήσει και να μεταβολίσει τα συναισθήματα που η κατάσταση αυτή προκαλεί. Γνωρίζουμε πως πολλοί ενήλικες δυσκολεύονται να εκτελέσουν παρόμοιες διεργασίες που αφορούν τις σχέσεις τους με τους δικούς τους γονείς παρά τις γνώσεις, την εμπειρία και τις νοητικές δυνατότητες που η ωρίμανση παρέχει και ενίοτε χρειάζονται βοήθεια επαγγελματιών για να συνειδητοποιήσουν.

Ο ρόλος ενός γονέα είναι από τη στιγμή που τον αναλαμβάνει και παίρνει την ευθύνη απέναντι σε ένα νέο πλάσμα που θα έρθει στον κόσμο να κάνει το μέγιστο δυνατό έτσι ώστε αυτό το πλάσμα να γίνει με τη σειρά του ένας υγιής και ανεξάρτητος ενήλικας. 

Αυτό θα είναι εφικτό όχι αν γίνει ο γονιός «θυσία» για το παιδί του αλλά αντίθετα αν φροντίζει για τη δική του καλύτερη ισορροπία έτσι ώστε το παιδί να την αντιλαμβάνεται και να μπορεί να βασιστεί στο πρότυπο που του προσφέρει και να δημιουργήσει τη δική του προσωπικότητα και τα δικά του ιδανικά για την μετέπειτα ζωή του.

Η καλύτερη αντιμετώπιση μιας κλίσης του παιδιού είναι η βοήθεια στην εξέλιξη της από τη στιγμή που το παιδί το επιθυμεί πραγματικά σεβόμενοι πάντα την ηλικία του παιδιού και φροντίζοντας πάντα να υπάρχουν στο χρόνο του στιγμές φροντίδας, στιγμές παιχνιδιού, στιγμές μόρφωσης μέσα σε ένα συνεχές αγάπης.  

Δεν είναι ανάγκη να γίνει διάσημο ένα παιδί σε τρυφερή ηλικία που ακόμα και οι γονείς του είναι δύσκολο να προστατεύσουν. Βέβαια είναι δύσκολο να αντισταθεί κάποιος σήμερα που η δημοσιότητα και η δημοσιοποίηση είναι πλήρως ενταγμένες στην καθημερινότητα μας, κυρίως μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης, ειδικά αν πιστεύει στο ξεχωριστό χάρισμα του παιδιού του για οποιονδήποτε λόγο.

Αξίζει όμως τον κόπο να προστατεύσουμε την αθωότητα τους ακόμα κι αν καθυστερήσει να γίνουν διάσημα, για το καλύτερο μέλλον τους, για την καλύτερη συνέχεια μας στην ιστορία του χρόνου.  

Αν είναι να γίνει διάσημο ένα παιδί, θα τα καταφέρει πολύ καλύτερα χάρη στα εφόδια που θα του δώσουμε και θα του μάθουμε να φτιάχνει μόνο του στην πορεία της ζωής του, ακόμα κι αν γίνει αργότερα. Θα έχουμε φροντίσει έτσι ώστε ο νάρκισσος μέσα του να έχει γερές ρίζες και το κατάλληλο μέγεθος για να μπορεί να ανταποκριθεί στις δοκιμασίες της ζωής. Θα είναι προς όφελος του και ακόμα καλύτερα, θα είναι «αποκλειστικά» δικό του κατόρθωμα!

Σχολική Φοβία - School Phobia

Ο όρος «σχολική φοβία» αναφέρεται σε μια αγχώδη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από φόβο για την παρακολούθηση του σχολείου.
Η πρώτη εμφάνιση φόβου για το σχολείο εμφανίζεται στον παιδικό σταθμό, το νηπιαγωγείο και κορυφώνεται στη Β’ τάξη του Δημοτικού. 

Η σχολική φοβία όμως παρατηρείται και στο γυμνάσιο. 

Many children at some time in their school career are challenged by anxiety. School phobia (known to professionals as school refusal), a complex and extreme form of anxiety about going to school (but not of the school itself as the name suggests), can have many causes (see below) and can include related anxiety disorders such as agoraphobia and selective mutism. Symptoms include stomachaches, nausea, fatigue, shaking, a racing heart and frequent trips to the toilet.
Young children (up to age 7 or 8) with school phobia experience separation anxiety and cannot easily contemplate being parted from their main carer, whereas older children (8 plus) are more likely to have it take the form of social phobia where they are anxious about their performance in school (such as in games or in having to read aloud or answer questions in class).
Children with anxieties about going to school may suffer a panic attack if forced which then makes them fear having another panic attack and there is an increasing spiral of worry with which parents often do not know how to deal. more...

Δεν πρέπει να συγχέουμε τη σχολική φοβία με τις πρώτες αρνητικές αντιδράσεις του παιδιού όταν πρωτοπηγαίνει στο σχολείο. Όπως ξέρουμε, το παιδί δείχνει έναν ενστικτώδη φόβο προς το άγνωστο, το καινοφανές. Το σχολικό περιβάλλον για το «νεοσύλλεκτο» μαθητή είναι κάτι άγνωστο. Είναι φυσικό λοιπόν τις πρώτες μέρες της εισόδου του παιδιού στο σχολείο να υπάρχουν ακόμη και έντονες αντιδράσεις και άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο. Οι εκδηλώσεις αυτές μετά τις πρώτες εντυπώσεις, συνήθως υποχωρούν. Επίσης, δεν πρέπει να συγχέουμε τη σχολική φοβία με άλλους συγκεκριμένους και πραγματικούς φόβους που εκδηλώνει το παιδί για το σχολείο, όπως π.χ. φόβο για κάποιο συμμαθητή ή κάποιο διαγώνισμα κλπ.

Χαρακτηριστικές συμπεριφορές και γνωρίσματα σχολειοφοβικού παιδιού
Για να φτάσει κανείς στο συμπέρασμα ότι ένα παιδί παρουσιάζει σχολική φοβία πρέπει να εμφανίζει τα ακόλουθα (Schmitt, 1991):

• Αόριστα σωματικά συμπτώματα, όπως στομαχόπονοι, πονοκέφαλοι, πόνος στο λαιμό, ναυτία ή ζάλη, διάρροια, ιδιοτροπίες στο φαγητό, νυχτερινούς εφιάλτες, ενούρηση, εγκόπριση κλπ
• Το παιδί έχει απουσιάσει πέντε ή περισσότερες μέρες από το σχολείο εξαιτίας αυτών των συμπτωμάτων
• Τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά κύριο λόγο το πρωί. Την ώρα που πρέπει το παιδί να πάει σχολείο παρουσιάζει συμπτώματα αντικοινωνικής συμπεριφοράς, όπως εκρήξεις θυμού, επιθετικότητα, υπερκινητικότητα, άρνηση να δεχτεί φαγητό.
• Τα συμπτώματα επιδεινώνονται τη στιγμή της αναχώρησης για το σχολείο ή κατά την άφιξη στο σχολείο.
• Συνήθως υπάρχουν ελάχιστα συμπτώματα κατά τα σαββατοκύριακα και τις διακοπές, ενώ εμφανίζονται την Κυριακή το βράδυ και τη Δευτέρα το πρωί.
• Το παιδί αναζητά τους γονείς του κατά την παραμονή στο σχολείο και θέλει να γυρίσει στο σπίτι.
• Τα συμπτώματα έχουν αρχίσει στο νηπιαγωγείο ή στην Α΄τάξη του Δημοτικού.
• Τα συμπτώματα αρχίζουν το Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο.
• Τα παιδί σ' όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητες του φαίνεται υγιές και ενεργητικό.

Το σχολειοφοβικό παιδί βασανίζεται από την έγνοια ότι πρέπει να εγκαταλείψει το σπιτικό περιβάλλον και όχι τόσο από ένα συγκεκριμένο φόβο στο σχολείο. Έτσι επικαλείται διάφορους λόγους για να παραμείνει στο σπίτι, λογικοφανείς δικαιολογίες που συνήθως δεν πείθουν τους οικείους του: μπορεί να παραπονεθεί για τον αυστηρό δάσκαλο, κάποιο μαθησιακό πρόβλημα, τα διαγωνίσματα, κοροϊδία ή χειροδικία από τους συμμαθητές του κλπ. 

Επίσης, το παιδί μπορεί να εκφράσει το φόβο ότι κάτι κακό θα συμβεί στη μητέρα όσο αυτό λείπει από το σπίτι. Τα μικρότερα παιδιά συνήθως δε δίνουν εξηγήσεις για την άρνησή τους να πάνε στο σχολείο και απλώς εκδηλώνουν τα παραπάνω συμπτώματα, για τα οποία δε μπορεί να δοθεί ιατρική εξήγηση.

Αιτιολογία

Μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικούς λόγους: α) μητέρες που διακατέχονται από φοβίες, πανικό, άγχος και ανασφάλεια, είναι κλειστές και υπερπροστατευτικές και δεν έχουν ικανοποιήσει επαρκώς τις δικές τους ανάγκες, β) αρνητικές εμπειρίες στο σχολείο (αυστηρός δάσκαλος, κακές σχέσεις με συνομηλίκους), γ) στρεσογόνα γεγονότα στην οικογένεια (ασθένεια, θάνατος, διαζύγιο, οικονομικά προβλήματα, ζήλια λόγω νέου μωρού).

Αντιμετώπιση

Το παιδί πρέπει να επιστρέψει ξανά στο σχολείο.
Οι γονείς οφείλουν ν’ αναρωτηθούν: 
Εδώ και πόσο καιρό αντιπαθεί το παιδί το σχολείο; 
Σχετίζεται ο φόβος με προβλήματα στις διαπροσωπικές του σχέσεις, με τη χαμηλή επίδοση ή με το σχολείο γενικά; 
Πώς εκφράζει το παιδί τα συναισθήματά του για το σχολείο; 
Σε ποιον άλλο μπορώ να μιλήσω; 
Οι γονείς πρέπει να δείξουν υπομονή, σταθερότητα στη συμπεριφορά τους και έμπρακτο ενδιαφέρον για τη συμπεριφορά του παιδιού τους. Όταν το παιδί παραπονείται ότι είναι άρρωστο, πρέπει να κρίνουν απ’ όσα ξέρουν για την προσωπικότητά του κατά πόσο προσποιείται ή όχι και να ενθαρρύνουν την έκφραση των συναισθημάτων του και την επικοινωνία. 
Είναι καλό να συζητηθούν πράγματα που συνέβησαν την ημέρα, είτε καλά είτε άσχημα και να διερευνηθεί η ζωή του παιδιού στο σχολείο. 
Συγκεκριμένα οι γονείς θα πρέπει να είναι σταθεροί στα πρωινά που μένει στο σπίτι, να ζητήσουν βοήθεια από το προσωπικό του σχολείου και να συζητήσουν με το παιδί τους φόβους για το σχολείο. 
Να το ρωτήσουν για το χειρότερο πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί στο σχολείο και αν μπορούν ν’ αλλάξουν κάτι οι γονείς, να το εξετάσουν. 
Να ενθαρρύνουν το παιδί να έχει περισσότερες επαφές με συνομηλίκους (να ενταχθεί σε αθλητικές ομάδες, να πηγαίνει στα σπίτια άλλων παιδιών, να βγαίνει συχνά έξω).
Δάσκαλοι: μπορούν να βοηθήσουν εξασφαλίζοντας τάξεις υποστηρικτικές, οριοθετημένες και μη απειλητικές, με το να υποδέχονται το παιδί στην πόρτα και ενισχύοντας τον αποχωρισμό από το γονιό, χρησιμοποιώντας αμοιβές και ενισχύσεις, επικοινωνώντας με την οικογένεια, βοηθώντας τα παιδιά να κάνουν νέους φίλους.

Πρόληψη

Οι γονείς θα έπρεπε να καταλάβουν ότι κάποια παιδιά είναι πιο επιρρεπή να εμφανίσουν σχολική φοβία (Rouse, 1997). Αυτά τα παιδιά είναι:

• Όσα δεν είναι κοινωνικώς ώριμα ή δεν έχουν συνηθίσει να είναι με άλλα παιδιά.
• Όσα δεν τους αρέσει να συμμετέχουν στην ομάδα.
• Όσα απεχθάνονται την τάξη και την αυστηρή δομή.
• Όσα έχουν βιώσει αρνητικές εμπειρίες κατά τη συναναστροφή τους με ενηλίκους και συνομηλίκους.
• Όσα έχουν λάβει ελάχιστη στοργή ή πολύ συχνή επίκριση από τους ενηλίκους και συνομηλίκους.
• Όσα έχουν λάβει ελάχιστη στοργή ή πολύ συχνή επίκριση από τους ενηλίκους και ως αποτέλεσμα έχουν αναπτύξει χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Για ν’ αποφύγουν το ενδεχόμενο σχολικής φοβίας οι γονείς μπορούν ν’ ακολουθήσουν συγκεκριμένα βήματα, στα οποία περιλαμβάνονται τα εξής:

• Σταδιακή ανάπτυξη της αίσθησης ανεξαρτησίας του παιδιού.
• Η επαφή με συνομηλίκους από τον πρώτο χρόνο κιόλας της ζωής του είναι πολύ σημαντική, παρά το γεγονός ότι τα παιδιά δε συνεργάζονται στο παιχνίδι.
• Εισαγωγή του παιδιού στον παιδικό σταθμό στην ηλικία των τριών ή τεσσάρων, ιδιαίτερα στην περίπτωση που το παιδί εμφανίζει τάση υπερβολικής εξάρτησης από τους γονείς.
• Το παιδί πρέπει να βοηθηθεί στην προσαρμογή του στο νηπιαγωγείο. Πάνω από τα μισά παιδιά κατά τη μετάβασή τους εκεί κλαίνε για δύο έως πέντε μέρες. Τα συμπτώματα εξαλείφονται αν το παιδί επιστρέψει στο σχολείο και ο δάσκαλος είναι υποστηρικτικός.
• Ενθάρρυνση του παιδιού να συζητά τα συναισθήματά του και τους φόβους του με τους γονείς του.
• Οι γονείς μοιράζονται με το παιδί ιστορίες από τη δική τους παιδική ηλικία για να καταλάβει το παιδί ότι δεν αισθάνονται μόνο αυτά έτσι.
• Αντιμετώπιση των αρνητικών συναισθημάτων με αύξηση της στοργής, της συχνότητας του επαίνου και της προσοχής κατά τις πρώτες δύο εβδομάδες στο σχολείο.
• Συμμετοχή των γονιών στις δραστηριότητες του σχολείου και στις συναντήσεις με το προσωπικό.
• Εξοικείωση του παιδιού με το καθημερινό πρόγραμμα του σχολείου.

Επίσης, οι ίδιοι οι γονείς βιώνουν άγχος για την πρώτη μέρα του παιδιού στο σχολείο, που είναι κάτι συνηθισμένο. Εντούτοις, πρέπει να προσπαθήσουν να το αποκρύψουν, διότι συχνά το παιδί το αντιλαμβάνεται, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το δικό του άγχος.

Δεσποτοπούλου Φρόσω, Ψυχολόγος

Βιβλιογραφία

Herbert M. (1992). Ψυχολογικά Προβλήματα Παιδικής Ηλικίας. Τόμος Α΄.
Εκδ. Ελληνικά Γράμματα.
Παρασκευόπουλος Ι. Ν., Εξελικτική Ψυχολογία, Τόμος 3.
Rouse S. (1997). Extension Specialist Advises on First Day of School Phobia,
http://rhema.ncat.edu/news/aug.97/school/html.
Schmitt B. (1991), Preventing and Overcoming School Phobia. Your Child’s Health.
Schmitt B. (1991), Getting over the fear of school. Your Child’s Health.