Σε «συσσωρευμένα γεγονότα» οφείλεται η εφηβική βία

Τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών μπορούν να αρχίσουν έναν κύκλο δυσκολιών που τελικά καταλήγουν σε βία μετέπειτα στη ζωή τους, αλλά υπάρχουν άφθονες ευκαιρίες παρέμβασης πριν φτάσουν τα πράγματα στα άκρα.

Ο Δρ Κέννεθ Ντοντζ και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ της Βόρειας Καρολίνα έθεσαν υπό ιατρική παρακολούθηση 754 παιδιά από το νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο για να προσπαθήσουν να εντοπίσουν τους παράγοντες που συντελούν στην εφηβική βία.

Διαπίστωσαν ότι ο δρόμος από τα πρώιμα παιδικά προβλήματα συμπεριφοράς μέχρι την εφηβική βία περιλαμβάνει μια περίπλοκη αλληλουχία περιστατικών.

Αρχικά οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι οι γονείς από μειονεκτικές οικογένειες ήταν πιθανότερο από άλλους γονείς να ανταποκριθούν στα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών τους είτε σκληρά είτε με ασυνέπεια. Αυτό με τη σειρά του, καθιστούσε πιθανότερο τα παιδιά να έχουν προβλήματα στο σχολείο, τόσο με τα μαθήματά τους όσο και με τους συμμαθητές τους.

Όταν τα παιδιά είχαν τέτοια προβλήματα στο Δημοτικό σχολείο, οι γονείς ήταν πιθανότερο να απομακρυνθούν απ' αυτά στο Γυμνάσιο, μιλώντας και παρακολουθώντας τα λιγότερο με την πάροδο του χρόνου. Αυτό αύξανε τις πιθανότητες τα παιδιά να κάνουν λάθος επιλογές φίλων, που για ορισμένα τελικά συντελούσε σε βίαιες συμπεριφορές στο Λύκειο.

Τα καλά νέα είναι ότι, τα νήπια με προβλήματα συμπεριφοράς δεν είναι προκαθορισμένο να έχουν προβλήματα στην εφηβεία. Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες που οι γονείς μπορούν να παρέμβουν και να κάνουν τη διαφορά.

Το μήνυμα λοιπόν προς τους γονείς είναι ότι υπάρχουν πάντα ευκαιρίες για να βοηθήσουν το παιδί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του.

Όπως εξηγεί ο Δρ Ντοντζ «οι αντιδράσεις των γονέων ελάσσονα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών τους μπορούν είτε να βοηθήσουν είτε να κάνουν κακό. Ορισμένοι γονείς, θυμώνουν και ανταποκρίνονται σκληρά, συχνά σκεπτόμενοι ότι μπορεί να φοβίσουν το παιδί τους ώστε να έχει καλή συμπεριφορά».

Αλλά αυτό προϋποθέτει το μικρό παιδί να γνωρίζει ποια είναι η «καλή» συμπεριφορά. Οι γονείς λοιπόν θα πρέπει να είναι συνεπείς και ξεκάθαροι ως προς τους λόγους που μια συμπεριφορά, π.χ. ο καβγάς με τον αδερφό/αδερφή, δεν είναι αποδεκτή. Επίσης θα πρέπει να επιβραβεύουν την καλή συμπεριφορά του παιδιού τους.

Πάντως από τη μελέτη προκύπτει ότι το Γυμνάσιο είναι μια περίοδος-κλειδί για την εμπλοκή των γονέων στις ζωές των παιδιών. Ορισμένοι γονείς παιδιών με ιστορικό προβλημάτων συμπεριφοράς, ήταν τόσο δυσαρεστημένοι με την συμπεριφορά τους τη δεδομένη περίοδο που είχαν «εγκαταλείψει τη μάχη» και δεν παρακολουθούσαν πλέον τη ζωή των παιδιών τους.

Αλλά τότε ακριβώς είναι που τα παιδιά έχουν ανάγκη τους γονείς τους. Aρα οι γονείς θα πρέπει να συνεχίζουν να έχουν ενεργό ρόλο στη ζωή του παιδιού. Πάντα έχουν ευκαιρία να βοηθήσουν ή να κάνουν κακό στην ανάπτυξη του παιδιού.

Φυσικά δεν πρέπει να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι οι γονείς ευθύνονται για όλα τα κακά που συμβαίνουν στο παιδί. Πολλοί γονείς κάνουν ότι καλύτερο μπορούν και εκείνοι που προέρχονται από μειονεκτικό οικογενειακό περιβάλλον συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες που καθιστούν τον ρόλο τους ως γονέα ακόμη πιο δύσκολο.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Child Development.
Δημοσίευση: 28-11-2008